2 Παρατηρήσεις επί των Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
2.1 ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ
Τόσο το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνου Πλημύρας Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΚΠ ΛΑΠ) όσο και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), περιλαμβάνουν περιγραφές των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες χρήζουν επικαιροποίησης και συμπλήρωσης. Επιπλέον, στο ΣΔΚΠ ΛΑΠ, σύμφωνα με την Οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα μελλοντικά αναπτυξιακά έργα που ενδέχεται να επηρεάσουν τον κίνδυνο πλημμύρας και να επηρεαστούν από τις συνέπειες της. Συγκεκριμένα, το ΣΔΚΠ οφείλει να αξιολογεί και να διαχειρίζεται τους κινδύνους πλημμύρας, περιλαμβάνοντας και μελλοντικές αλλαγές στη χρήση γης, αναπτυξιακά έργα ή υποδομές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την έκταση ή την ένταση των πλημμυρικών κινδύνων και να επηρεαστούν από αυτούς. Η Οδηγία 2007/60/ΕΚ αναφέρει:
– Άρθρο 6 – Χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας και χάρτες κινδύνων πλημμύρας: Οι χάρτες αυτοί περιλαμβάνουν σενάρια για διαφορετικές πιθανότητες πλημμύρας και πρέπει να εξετάζουν πιθανές μελλοντικές συνθήκες που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν τον κίνδυνο πλημμύρας (π.χ. νέα κατασκευαστικά έργα, αλλαγές στη χρήση γης).
– Άρθρο 7 – Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας: Προβλέπει ότι τα σχέδια αυτά πρέπει να ενσωματώνουν μέτρα για τη μείωση των πλημμυρικών κινδύνων, λαμβάνοντας υπόψη και τις προβλεπόμενες αλλαγές και επενδύσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν την περιοχή.
Αντιστοίχως, η ΣΜΠΕ πρέπει να περιλαμβάνει την αξιολόγηση μελλοντικών αναπτυξιακών έργων ή μεταβολών στη χρήση γης, εξασφαλίζοντας αφενός ότι λαμβάνονται υπόψη οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στον πλημμυρικό κίνδυνο, αφετέρου ότι σχεδιάζονται με τρόπο που να μειώνει την ευπάθειά τους, ώστε να είναι ανθεκτικά σε τέτοια φαινόμενα και, ειδικά σε ότι αφορά τις υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας, να μην τίθεται σε κίνδυνο η ασφαλής ηλεκτροδότηση.
 

Αναλυτικότερα:
1. Σε ό,τι αφορά τις υπάρχουσες υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας, αναφέρεται η ύπαρξη των ΑΗΣ Μεγαλόπολης Α’ και Β’ και του ΥΗΣ Λάδωνα.
Η μονάδα του ΑΗΣ Μεγαλόπολης 5 δεν αναφέρεται.
– Θα πρέπει να επικαιροποιηθούν οι περιγραφές, λαμβάνοντας υπόψη στα σχεδιαζόμενα μέτρα:
o την απόσυρση του ΑΗΣ Μεγαλόπολη Α’,
o την εν λειτουργία μονάδα του ΑΗΣ Μεγαλόπολης 5.
2. Στο ΣΔΚΠ δεν περιλαμβάνονται οι υπάρχουσες υποδομές ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ που βρίσκονται εντός του υδατικού διαμερίσματος.
– Θα πρέπει να συμπεριληφθούν στο ΣΔΚΠ και οι υπάρχουσες υποδομές ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ.
3. Τόσο το ΣΔΚΠ ΛΑΠ όσο και η ΣΜΠΕ δεν περιλαμβάνουν τα σχεδιαζόμενα έργα ηλεκτρικής ενέργειας εντός του υδατικού διαμερίσματος. Όπως περιγράφηκε και πιο πάνω, αυτό είναι απολύτως απαραίτητο προκειμένου αφενός να εξασφαλίζεται ότι οι επιπτώσεις στον πλημμυρικό κίνδυνο από τα μελλοντικά έργα έχουν καταλλήλως ληφθεί υπόψη στην εξέταση σεναρίων (ιδίως σε ό,τι αφορά έργα που εμπεριέχουν διαχείριση υδάτων), αφετέρου να διασφαλίζεται ότι ο σχεδιασμός των έργων ηλεκτρικής ενέργειας είναι κατάλληλος για τη μείωση επιπτώσεων από ενδεχόμενες πλημμύρες, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ηλεκτροδότηση.
Κρίνουμε επομένως αναγκαίο να συμπεριληφθούν δεόντως στο ΣΔΚΠ και στη ΣΜΠΕ:
– Το σχεδιαζόμενο και υπό ανάπτυξη από τη ΔΕΗ υδροηλεκτρικό έργο του ΜΥΗΣ Λάδωνα (Αριθμός Βεβαίωσης Παραγωγού ΡΑΕ ΒΕΒ-4659/2022). Υπογραμμίζεται η συμβολή του εν λόγω έργου στην ενεργειακή αξιοποίηση της οικολογικής παροχής από το υπάρχον Φράγμα Λάδωνα.
– Το αδειοδοτημένο από τη ΔΕΗ αντλησιοταμιευτικό έργο Μεγαλόπολης (Αριθμός Άδειας ΡΑΑΕΥ ΑΔ-05319).
– Τα αδειοδοτημένα εντός του υδατικού διαμερίσματος έργα αποθήκευσης ενέργειας με συσσωρευτές.
– Τα αδειοδοτημένα εντός του υδατικού διαμερίσματος έργα ΑΠΕ.

 
2.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
2.2.1 Υφιστάμενη κατάσταση και τάσεις εξέλιξης – Βιομηχανικές περιοχές και ζώνες‐Παραγωγής Ενέργειας
Στο πλαίσιο παράθεσης της ενεργειακής βιομηχανίας που εντοπίζεται εντός του ΥΔ, γίνεται αναφορά και στον ΑΗΣ Μεγαλόπολης Α’ , ο οποίος έχει πάψει να λειτουργεί.
2.2.2 Πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον

Στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, στο εν λόγω κεφάλαιο (Κεφ.6) παρατίθενται ορισμένα ποσοτικά στοιχεία λανθασμένα και ορισμένα στοιχεία που χρήζουν επικαιροποίησης.
Στην ενότητα « Βιομηχανικές Ζώνες-βιομηχανικές δραστηριότητες » γίνεται αναφορά στη σημαντική επιβάρυνση στο έδαφος από τα ορυχεία της ΔΕΗ, χωρίς να τεκμηριώνεται επαρκώς.
Στην ενότητα « Εγκαταστάσεις ΔΕΗ Μεγαλόπολη » γίνεται αναφορά στη λιγνιτική μονάδα ΙΙΙ και ΙV. Επισημαίνεται πως η Μονάδα 3 έχει τεθεί εκτός λειτουργίας. Αποσύρθηκε το 2023 (ΡΑΑΕΥ/Ο-103315/21.06.2023) και η Μονάδα 4 έχει ζητηθεί επίσημα να αποσυρθεί στις 31.12.2024.
Συνεπώς τα στερεά απόβλητα που αναφέρει ακολούθως (τέφρα-γύψος δε θα υφίστανται πλεόν).

Αναφέρεται ότι «Οι ποσότητες ιπτάμενης τέφρας που παράγονται σε ετήσια βάση ανέρχονται σε 2-2.5 εκατ. tn.», επισημαίνεται ότι οι ποσότητες ιπτάμενης και υγρή τέφρας που παράγονται κατά μέγιστο από τη Μονάδα 4 σε ετήσια βάση δεν ξεπερνούν το 1 εκατ. tn, ενώ το 2023 ήταν μικρότερες των 300.000 tn.

Επίσης αναφέρεται το εξής «Όσον αφορά τη γύψο, παράγονται περίπου 400.000 tn ετησίως», να σημειωθεί ότι το 2023 παρήχθησαν λιγότερο από 100.000 tn, ενώ την τριετία 2020-2022 η παραγωγή ήταν μεταξύ 200.000-300.000 tn χονδρικά.

Στην ενότητα « Εγκαταστάσεις ΔΕΗ Μεγαλόπολη » παρατίθεται η εξής παράγραφος «Στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν μονάδες αποθείωσης των απαερίων του ΑΗΣ Μεγαλόπολης. Η παραγόμενη γύψος θα υφίσταται ξήρανση και το μείγμα ιπτάμενης και υγρής τέφρας και γύψου που θα προκύπτει θα έχει λιγότερη υγρασία από το σταθεροποιημένο παραπροϊόν της Μονάδα IV. Συνοπτικά τα προς αποθείωση παραπροϊόντα θα είναι: α) υγρή και ιπτάμενη τέφρα από τις μονάδες (Ι-ΙΙΙ) του ΑΗΣ με προστιθέμενη τη γύψο από το νέο συγκρότημα αποθείωσης απαερίων μονάδας του ΑΗΣ, β) το σταθεροποιημένο μείγμα υγρής ιλύος, ιπτάμενης τέφρας και γύψου από μία εκ των μονάδων του ΑΗΣ και γ) μικρές ποσότητες ιλύος από τα συγκροτήματα κατεργασίαςυγρών βιομηχανικών αποβλήτων και αστικών λυμάτων από τις μονάδες.»

Αναλυτικά ισχύουν τα εξής,
• οι Μονάδες 1-3 έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας, τα αναφερόμενα από «Στις εγκαταστάσεις … Μονάδα IV» δεν ισχύουν.
• «τα προς αποθείωση παραπροϊόντα» θα πρέπει να διαγραφεί διότι δεν πραγματοποιείται αποθείωση παραπροιόντων από τις Μονάδες.
• «α) υγρή και ιπτάμενη τέφρα από τις μονάδες (Ι-ΙΙΙ) του ΑΗΣ με προστιθέμενη τη γύψο από το νέο συγκρότημα αποθείωσης απαερίων μονάδας του ΑΗΣ», θα πρέπει να διαγραφεί.
• «β. το σταθεροποιημένο μείγμα υγρής ιλύος, ιπτάμενης τέφρας και γύψου από μία εκ των μονάδων του ΑΗΣ», δεδομένου ότι η Μονάδα είναι υπό απόσυρση, δεν ισχύει αυτό.